Kinh nguyệt không đều tuổi dậy thì là vấn đề được nhiều bạn gái và phụ huynh quan tâm. Đặc biệt là biểu hiện tắc kinh tuổi dậy thì. Nó là chuyện thường gặp ở dộ tuổi này. Nhưng việc bỏ qua và không điều trị thì trong tương lai sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh sản. Vì thế chị em gái nào có tình trạng kinh nguyệt không đều, tắc kinh, vòng kinh kéo dài,.. nên nhanh chóng đi khám để tìm ra nguyên nhân và giải quyết.

1. Tắc kinh tuổi dậy thì là gì?

– Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý tự nhiên của cơ thể nữ. Khi bạn gái đến tuổi dậy thì sẽ phải trải qua. Biểu hiện của kinh nguyệt là chảy máu ra ngoài âm đạo do bị bong lớp niêm mạc tử cung. Với lứa tuổi dậy thì kinh nguyệt được đánh dấu bằng kỳ kinh đầu tiên. Kinh xuất hiện khi nữ giới bước vào tuổi dậy thì (9-15 tuổi). Kinh nguyệt thường xuất hiện định kỳ hàng tháng. Chu kỳ kinh được tính từ ngày đầu tiên xuất hiện đến khi bắt đầu của chu kỳ tiếp theo.  

– Ở lứa tuổi dậy thì, kinh nguyệt có thể chưa đều trong 1-2 năm đầu khi mới có kinh. Do hoạt động của hệ thống trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng chưa hoàn chỉnh. Nhiều bạn nữ trong quá trình dậy thì có những bất thường về kinh nguyệt như rong kinh, bế kinh, tắc kinh… Những triệu chứng này thường gọi chung là rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì. Sự rối loạn này nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý. Do đó, cha mẹ nên theo dõi con gái và cần phải đi khám chuyên khoa sớm.

• Hiện tượng tắc kinh tuổi dậy thì là gì?

– Như đã trình bày ở trên thì biểu hiện tắc kinh ở nữ tuổi dậy thì là một dạng kinh nguyệt không đều. Tắc kinh được hiểu là kinh nguyệt ra quá ít, chỉ ra từng giọt. Hoặc kinh có bình thường nhưng 2-3 tháng sau lại không thấy có. Hoặc tắc kinh 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng hay thậm chí chu kỳ bỗng dưng biến mất hoàn toàn không rõ lý do. Ngoài ra, nhiều bạn gái trên 18 tuổi vẫn chưa thấy kinh nguyệt. 

– Tắc kinh nguyệt là một hiện tượng bất thường ở chu kỳ kinh nguyệt phổ biến ở nữ tuổi dậy thì. Tùy theo từng nguyên nhân mà thời gian tắc kinh sẽ khác nhau. Nếu phân loại chi tiết hơn thì tắc kinh sẽ gồm 2 loại:

• Tắc kinh nguyên phát: là tình trạng nữ giới trong và qua tuổi dậy thì mà vẫn chưa hành kinh lần nào.
• Tắc kinh thứ phát: là kinh nguyệt vốn đang lặp lại hàng tháng thì đột ngột không còn nữa.

2. Khi nữ bị tắc kinh tuổi dậy thì sẽ có triệu chứng như thế nào?

nữ thường xuyên mệt mỏi, lo lắng là biểu hiện của tắc kinh nguyệt

Đó là nữ theo dõi kỳ kinh của mình ngày tháng trước có kinh mà đến đúng ngày đó trong tháng này không thấy kinh nguyệt xuất hiện. Đây là dấu hiệu tắc kinh điển hình nhất. Nhưng tình trạng này vẫn có thêm một số biểu hiện khác để bạn gái tuổi dậy thì nhận biết như:

• Kinh nguyệt ra rất ít vào những ngày hành kinh. Lượng máu chảy ra quá ít, chỉ nhỏ từng giọt.
• Ngày hành kinh 2 – 3 ngày là hết.
• Kinh nguyệt đến chậm nhiều ngày hoặc nhiều tháng.
• Tâm trạng thay đổi thất thường, không ổn định, dễ nổi nóng.
• Với nữ đã ở tuổi dậy thì rồi thì biểu hiện ngực nhỏ đi, teo lại thấy rõ.
• Rụng lông, đặc biệt là lông mu và lông nách.
• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn.
• Trên da xuất hiện nhiều vết nám, sạm và khô hơn.
• Bị rậm lông, nhiều mụn trứng cá…v.v

Tùy theo từng nguyên nhân cụ thể mà tình trạng tắc kinh nguyệt ở nữ tuổi dậy thì sẽ có thêm các triệu chứng khác. Ở độ tuổi dậy thì khi mới có kinh do hoạt động nội tiết ở tuổi dậy thì chưa ổn định nên bạn gái có thể gặp một vài trục trặc về kinh nguyệt mà biểu hiện tắc kinh là phổ biến nhất.

3. Nguyên nhân nào gây tắc kinh tuổi dậy thì?

Kinh nguyệt của nữ giới bị ảnh hưởng và chi phối bởi nhiều yếu tố. Và hiện tượng tắc kinh tuổi dậy thì có thể xảy ra do rất nhiều lý do. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất: 

• Nội tiết tố rối loạn

Với cơ thể nữ tuổi dậy thì thì nhân tố Estrogen và Progesterone là 2 hormone quan trọng. Nó có tác dụng kiểm soát và điều tiết nhiều chức năng. Đặc biệt là chu kỳ kinh nguyệt. Nhưng một khi sự gia tăng mạnh mẽ của nội tiết tố ở tuổi dậy thì. Dẫn tới ảnh hưởng đến thời gian và lượng máu kinh, vòng của nữ.

• Yếu tố tâm lý

căng thẳng trong học tập và cuộc sống khiến nọi tiết tố rối loạn

Nữ tuổi dậy thì dù ít hay nhiều cũng sẽ có áp lực từ việc học hành và thi cử. Điều này sẽ khiến các bạn bị căng thẳng thần kinh. Thêm vào đó là độ tuổi dậy thì là thời điểm tâm lý khá nhạy cảm và dễ bị tác động. Biểu hiện bị stress, rối loạn cảm xúc, rối loạn tâm lý, hành vi,… thường thấy ở nữ.

Hệ thần kinh bị căng thẳng sẽ tác động đến chu kỳ kinh nguyệt. Các nghiên cứu đã khẳng định vấn đề tâm lý có thể ảnh hưởng đến vùng dưới đồi và tuyến yên (các cơ quan chi phối hoạt động sản sinh nội tiết của cơ thể). Hoạt động của các cơ quan này bị rối loạn dẫn đến hiện tượng vòng kinh không đều, tắc kinh, thiểu kinh,…

• Chế độ ăn uống 

Cách ăn uống không phù hợp cũng được xem là nguyên nhân gây tắc kinh ở tuổi dậy thì. Nữ đang ở độ tuổi mới lớn, nhưng không được cung cấp đủ lượng dinh dưỡng gây mất cân bằng nội tiết tố. Và điều này đương nhiên sẽ dẫn đến kinh nguyệt bị tắc. 

• Rối loạn tuyến giáp

Hormon tuyến giáp cũng là yếu tố ảnh hưởng đến kỳ kinh của tuổi dậy thì. Khi Hormon tuyến giáp suy giảm dẫn đến hiện tượng tắc kinh, rong kinh. Ngược lại, hormone này gia tăng đột ngột có thể gây ra tình trạng vô kinh hoặc thiểu kinh.

• Mắc hội chứng Turner

Theo các nhà khoa học thì hội chứng Turner là một tình trạng di truyền chỉ ảnh hưởng đến nữ giới. Hội chứng này gây ra những rối loạn phát triển về cả tinh thần lẫn thể chất. Nữ giới mắc chứng này sẽ có biểu hiện tắc kinh nguyên phát ở tuổi dậy thì. Bởi cơ quan sinh dục nữ không phát triển bình thường. Thêm vào đó là do buồng trứng bé, không phát triển. Vì thế sẽ không có kinh nguyệt. 

• Do mang thai 

Mang thai tuổi dậy thì. Khi trứng kết hợp với tinh trùng tạo thành phôi làm tổ tại tử cung. Khi đó kinh nguyệt sẽ không xuất hiện nữa. Trường hợp này nữ tắc kinh là dấu hiệu mang thai. 

• Sử dụng thuốc tránh thai

Nữ tuổi dậy thì thường xuyên sử dụng các loại thuốc tránh thai cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tắc kinh. Vì tác dụng của thuốc làm ức chế và tiết ra chất ovestin tuyến yên, gây tắc kinh, bế kinh kéo dài.

• Do phá thai

Ở tuổi dậy thì mang thai ngoài ý muốn là có thể xảy ra. Sau đó, nữ lại tiến hành phá thai không an toàn hoặc nhiều lần nạo phá thai. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tử cung mới được phát triển và đang dẫn hoàn thiện. Khi đó số ngày hành kinh thay đổi, kinh có thể đến sớm hoặc muộn.

• Do mắc các bệnh phụ khoa

Tuy không phải là nguyên nhân phổ biến nhưng không phải là không thể xảy ra. Lứa tuổi dậy thì do chưa biết cách vệ sinh vùng kín sạch sẽ dẫn tới bạn gái bị viêm nhiễm phụ khoa. Hậu quả là mắc bệnh về tử cung, buồng trứng…v.v sẽ gặp phải tình trạng tắc kinh, kinh không đều.

• Sụt cân:

Sụt cân nhiều trong một thời gian ngắn có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone estrogen và progesterone trong cơ thể. Ngoài ra, giảm cân quá mức còn khiến cơ thể bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, gây rối loạn hoạt động của tuyến yên, vùng dưới đồi và làm tắc kinh nguyệt.

• Hội chứng buồng trứng đa nang:

Rất nhiều nữ tuổi dậy thì kém may mắn mắc hội chứng này. Sự gia tăng đột ngột của hormone androgen này khiến buồng trứng xuất hiện nhiều nang noãn. Buồng trứng có nang nên trứng không rụng được nên không có kinh nguyệt là vậy. Bạn gái nào đang gặp phải tình trạng này nên đi khám gấp. Kiểm tra xem kích cỡ buồng trứng của mình như thế nào? Có phải bị nang không. Số lượng nang là bao nhiêu nhiều hay là ít. Nếu số lượng lớn và có kích cỡ lớn thì bắt buộc phải mổ để bóc tách nang ra. Còn với trường hợp nang nhỏ thì có thể sử dụng thuốc để điều trị tình trạng nang nha bạn!

4. Tắc kinh tuổi dậy có ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của nữ như thế nào? 

Sức khỏe sinh sản của người phụ nữ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng, quá trình mang thai cũng như sức khỏe của em bé sau này. Chính vì thế mà việc chăm sóc sức khỏe sinh sản ở độ tuổi dậy thì đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tương lai sự nghiệp của nữ giới. Tắc kinh ở tuổi dậy thì nếu không có hướng xử lý nhanh chóng và kịp thời có thể gây ra nguy hại tới chức năng sinh sản như:

• Teo nhỏ cơ quan sinh dục

Bị tắc kinh do tuyến yên có thể khiến cho hormone hoạt động không ổn định. Tình trạng trên kéo dài có thể gây suy buồng trứng, teo cơ quan sinh sản là teo tử cung, lão hóa sớm. Đây là tác hại vô cùng nghiêm trọng đến chức năng sinh sản. Teo tử cung gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của buồng trứng nên khó thụ thai. 

• Hội chứng Galactorrhea

Hội chứng Galactorrhea cũng là một hậu quả của tắc kinh tuổi dậy thì. Xuất hiện biểu hiện này nguyên nhân là do hiện tượng tắc kinh kéo dài khiến tử cung chị em bị teo nhỏ. Hậu quả dẫn đến là chuyển hóa thành hội chứng Galactorrhea – đây là hội chứng khô máy, gây ảnh hưởng trực tiếp và có những tổn hại nghiêm trọng đến cơ thể. Nó tác động trực tiếp đến sức khỏe cũng như sự phát triển của bạn gái trong độ tuổi dậy thì.

• Tổn thương buồng trứng

Do nồng độ hormone sinh dục nữ estrogen trong cơ thể bạn gái thấp. Nên nội mạc tử cung không được kích thích tắc trưởng do tắc kinh. Từ đó, buồng trứng bị suy giảm chức năng, không được phát triển đầy đủ. Đây là nguyên nhân gây tình trạng tổn thương buồng trứng, suy buồng trứng.

• Tổn thương tử cung

Những trường hợp tắc kinh ở tuổi dậy thì khi huyết kinh bị ứ đọng lại, không thoát ra ngoài được. Hậu quả có thể khiến vòi tử cung và tử cung giãn ra. Thậm chí, có thể phá hủy niêm mặc của vòi tử cung và tử cung.

• Đa nang buồng trứng

Nữ tuổi dậy thì kinh nguyệt thường xuyên bị tắc sẽ dẫn đến buồng trứng đa nang. Khi các nang buồng trứng phát triển quá mức nhưng lại không thể phóng noãn.

Dẫn tới gây ảnh hưởng nguyệt thất thường như: lượng máu kinh ít đi, mấy tháng mới có kinh nguyệt một lần hoặc bị mất hẳn kinh nguyệt. Tình trạng tắc kinh kéo dài sẽ gây ra vô sinh nữ ở tuổi trưởng thành. Vì thế nữ cần đi khám bác sĩ ngay khi có những biểu hiện tắc kinh.  

• Viêm, tắc ống dẫn trứng

Tắc kinh xảy ra ở tuổi dậy thì cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh viêm tắc ống dẫn trứng. Một khi vòi trứng bị tắc gây tổn thương tới buồng trứng. Đến tuổi sinh đẻ sẽ khiến cho việc rụng trứng gặp rối loạn. Tuổi dậy thì bị tắc kinh kéo dài hậu quả gây viêm, tắc ống dẫn trứng. Nếu để lâu ngày tình trạng viêm, tắc nặng sẽ khó thụ thai ở nữ sau này. 

• Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Lộ tuyến tử cung cũng thường được thể hiện qua triệu chứng tắc kinh ở nữ giới. Bệnh thường gặp ở nữ tuổi dậy thì, trong độ tuổi sinh đẻ. Việc các tế bào tuyến nằm bên trong cổ tử cung xâm lấn, phát triển quá mức ra bên ngoài cũng sẽ ảnh hưởng tới kinh nguyệt. Đó có thể là các tình trạng tắc kinh kéo dài ở độ tuổi dậy thì.

• U xơ cổ tử cung 

U xơ tử cung được biểu hiện bằng dấu hiệu xuất huyết tử cung bất thường. Tùy theo từng mức độ bệnh mà u xơ cổ tử cung cũng sẽ gây tắc kinh ở nữ tuổi dậy thì. Khi mắc bệnh, lượng máu trong chu kỳ kinh nguyệt thất thường gây tắc kinh.

• Mang thai ngoài tử cung 

Thai ngoài tử cung sẽ không làm tổ trong buồng tử cung mà lại nằm ở bên ngoài. Khi nữ giới tuổi dậy thì có quan hệ tình dục mà không sử dụng các biện pháp tránh thai. Hậu quả sẽ có thai và biểu hiện chậm kinh, có tháng bị sớm, có tháng bị muộn. Mang thai ngoài tử cung cũng có biểu hiện là bị tắc kinh, chậm kinh.

• Nguy cơ mắc các bệnh ung thư

Các bệnh ung thư nguy hiểm đe dọa tới tính mạng của nữ là ung thư âm đạo, ung thư cổ tử cung. Nếu nữ giới có biểu hiện bị thường xuyên tắc kinh, tắc kinh lâu dài ở tuổi dậy thì mà không được thăm khám sớm và điều trị thì sẽ có nguy cơ cao là sẽ gặp các bệnh lý ác tính này. 

• Vô sinh – hiếm muộn

Cuối cùng hậu quả nguy hiểm nhất có thể xảy ra với các bạn gái là vô sinh. Tình trạng tắc kinh kéo dài là biểu hiện của trứng không được rụng hàng tháng. Khi nội mạc tử cung có vấn đề sẽ gặp khó khăn trong việc thụ thai. Hậu quả dẫn đến tình trạng vô sinh hiếm muộn khi lập gia đình.

Kết luận:

Có thể thấy những tác động xấu đến sức khỏe sinh sản của hiện tượng tắc kinh tuổi dậy thì là vô cùng nguy hiểm. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc hôn nhân về sau. Chính vì thế mà những bạn gái ở giai đoạn tuổi dậy thì khi thấy kinh nguyệt có bất cứ dấu hiệu nào khác lạ như chậm kinh, tắc kinh hay rong kinh…v.v Bạn gái cần báo cho cha mẹ sớm để cha mẹ dẫn đi khám bác sĩ.

Bởi biểu hiện tắc kinh ở tuổi dậy thì tiềm ẩn những nguy hại tới sức khỏe sinh sản mà nữ và gia đình cũng không thể lường trước hết được hậu quả. Điều cần thiết ở các bạn nữ độ tuổi này là phải chia sẻ sớm với cha mẹ. Tuyệt đối nữ không được e ngại, hay tâm lý ngại ngùng giấu kín. Đồng thời, cha mẹ cần quan tâm theo dõi sức khỏe của con. Quá trình thăm khám phụ khoa sớm và kịp thời của bác sĩ sẽ hạn chế được tối đa những hậu quả xấu ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản trong tương lai của nữ.

5. Làm sao để phòng ngừa tắc kinh xảy ra ở tuổi dậy thì?

Rất nhiều bé gái có cảm giác lo sợ, hoang mang khi bắt đầu có kinh ở tuổi dậy thì. Khi đó, vai trò của cha mẹ lại cực kỳ quan trọng sẽ hướng dẫn cho các bé những vấn đề cơ bản để giúp con vượt qua giai đoạn này.

Để không bị hiện tượng tắc kinh ở tuổi dậy thì “ghé thăm”, nữ giới tuổi này cần tham khảo kỹ những hướng dẫn sau đây:

• Tìm hiểu giáo dục giới tính

Thứ nhất, tuổi dậy thì là giai đoạn nhạy cảm do đặc trưng về sinh lý thay đổi nên các bạn gái rất cần sự quan tâm từ bố mẹ. Vì thế bậc cha mẹ cần sát sao với con, theo dõi tình hình của con gái. Đôi lúc cần lắng nghe nhu cầu của con, cùng con giải quyết vấn đề khó khăn. Tuổi dậy thì cũng là dấu hiệu báo nữ có khả năng mang thai. Vì thế mà cha mẹ cần giáo dục giới tính, mua các sách về giới tính về cùng con gái những việc làm cần thiết để bảo vệ bản thân.

• Chăm sóc vùng kín đúng cách

Điều thứ 2 là bộ phận sinh dục rất dễ bị viêm nhiễm nếu bạn gái để bẩn, hoặc chưa biết cách chăm sóc đúng. Lúc này, cần lưu ý chăm sóc vệ sinh theo các bước sau: 

– Vệ sinh vùng kín bằng nước sạch hoặc bằng nước muối loãng. Hoặc dung dịch vệ sinh không chứa chất tẩy mạnh. Những ngày hành kinh nên chú ý hơn.

– Không thụt rửa sâu vào trong âm đạo. 

– Dùng băng vệ sinh cần 4 tiếng thay 1 lần.

– Quần lót phải giặt sạch, phơi khô. 

– Ba tháng nên thay mới quần lót 1 lần.

• Chế độ ăn uống khoa học

– Ăn đúng giờ, đủ chất, ăn chậm, nhai kỹ, không được nhịn ăn để giảm cân.

– Các loại thực phẩm bổ sung: Rau củ, hoa quả tươi, các loại đậu, các loại hạt, thịt bò, thịt gà, thịt cá chứa omega 3, gan,…

– Uống nhiều nước mỗi ngày.

– Những thực phẩm cần tránh: Đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, các món ăn quá nhiều dầu mỡ, món cay, bia rượu, nước ngọt, cà phê…

• Học tập, hoạt động, nghỉ ngơi hợp lý

– Tránh học tập quá sức, suy nghĩ quá nhiều, thức khuya…v.v 

– Ngủ đủ 7 – 8 tiếng/ ngày.Nên giữ tâm trạng vui vẻ, thoải mái. 

– Nên tập luyện thể dục 20 – 30 phút mỗi ngày. Không tập luyện, vận động mạnh, làm việc quá sức trong những ngày hành kinh.

• Khám bác sĩ

– Cuối cùng cần theo dõi, chú ý tới kỳ kinh nguyệt của mình mỗi tháng.

– Nếu gặp phải vấn đề gì bất thường trong kỳ kinh nguyệt, bạn nữ nên chia sẻ cùng bố mẹ hoặc những người thân ở xung quanh để cùng nhau tìm ra hướng giải quyết.

– Khi thấy hiện tượng tắc kinh ở tuổi dậy thì cần được cha mẹ đưa đi khám để được điều trị kịp thời.

Tóm lại:

Hiện tượng tắc kinh ở nữ tuổi dậy thì là một biểu hiện nghiêm trọng cần được phát hiện sớm và điều trị triệt để. Vì vậy, mà những bạn nữ lứa tuổi này cần theo dõi những biểu hiện bất thường về kỳ kinh của mình. Khi có bất thường cần báo ngay cho cha mẹ. Tuyệt đối không được chủ quan, không nói. Hy vọng rằng, qua bài viết này bạn trẻ đã có thêm những kiến thức bổ ích về sức khỏe và chú ý chăm sóc sức khỏe sinh sản của mình hơn nữa. 

Nếu còn bất cứ thắc mắc nào cần tư vấn, giải đáp chị em có thể để lại câu hỏi tại KHUNG CHAT], đội ngũ y bác sĩ của Đông Phương sẽ trả lời câu hỏi của bạn trong trời gian sớm nhất.

Ngoài ra, bạn cũng có thể liên hệ qua đường dây nóng 0982.111.497 hoặc đến trực tiếp Phòng Khám Phụ Khoa Đông Phương địa chỉ 497 Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.

Đông Phương chúc bạn sức khỏe và hạnh phúc!